Prema odredbi člana 31a. Zakona o porezu na imovinu, porez na prenos apsolutnih prava ne plaća se na prenos prava svojine na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojinskom udelu na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi fizičkom licukoje kupuje prvi stan, za površinu koja za kupca prvog stana iznosi do 40 m2 i za članove njegovog porodičnog domaćinstva koji od 1. jula 2006. godine nisu imali u svojini, odnosno susvojini, odnosno zajedničkoj svojini, stan na teritoriji Republike Srbije do 15 m2 po svakom članu, pod uslovom da:
1) Je kupac prvog stana punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Republike Srbije;
2) Kupac prvog stana od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu koga kupac stiče prvi stan, nije imao u svojini, odnosno susvojini, odnosno zajedničkoj svojini, stan na teritoriji Republike Srbije. Ako kupac prvog stana kupuje svojinski udeo na stanu, pravo na poresko oslobođenje iz stava ostvaruje se u srazmeri sa svojinskim udelom u odnosu na površinu do 40 m2, odnosno do 15 m2. Ako je površina stana koji kupac prvog stana kupuje veća od 40 m2, porez se plaća na prenos prava svojine na razliku površine kupljenog i površine odgovarajućeg stana. Na primer, ukoliko ostvarujete prava na poresko oslobođenje jer ste kupac prvog stana, ali kupujete stan koji je površine 50 m2, imali bi ste pravo na oslobođenje plaćanja poreza na kvadraturu do 40 m2, a na preostalih 10 m2 bi ste bili poreski obveznik. Uslovi za ostvarivanje prava na poresko oslobođenje moraju da budu ispunjeni na dan zaključenja ugovora, odnosno drugog akta po osnovu kojeg kupac kupuje prvi stan.
Pravo na poresko oslobođenje nema obveznik koji pravo svojine na stanu prenosi:
1) Licu na osnovu čije prve kupovine stana je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava;
2) Članu porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za koga je jednom ostvareno pravo na refundaciju poreza na dodatu vrednost, u skladu sa zakonom kojim se uređuje porez na dodatu vrednost, ili na poresko oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava.
Nadležni poreski organ vodi evidenciju o ugovorima o kupoprodaji stanova za koje je taj organ utvrdio pravo na poresko oslobođenje, o iznosima poreza na prenos apsolutnih prava koji zbog toga nisu naplaćeni na teritoriji jedinice lokalne samouprave, o kupcima prvog stana i o članovima njihovog porodičnog domaćinstva za koje je to pravo iskorišćeno. Kao što smo to u ranijim tekstovima objasnili, obveznik poreza na prenos apslolutnih prava je prodavac nepokretnosti, dok se sa druge strane u najvećem broju slučajeva Ugovorom o kupoprodaji nepokretnosti kupac obavezu plaćanja ovog poreza preuzima na sebe. Čak i u slučaju da je ugovorom o prodaji nepokretnosti ugovoreno da će porez platiti kupac, poresko rešenje će glasiti na ime prodavca, jer zakon njega prepoznaje kao poreskog obveznika, dok će kupac biti naznačen kao solidarni dužnik. U slučaju da kupac ne plati predmetni porez, prinudna naplata poreza će biti pokrenuta protiv prodavca koji će biti dužan da ga plati, a potom bi se isti mogao regresirati od kupca. Obveznik poreza na prenos apsolutnih prava ( prodavac nepokretnosti ), za svrhu ostvarivanja prava na poresko oslobođenje, poreskom organu dostavlja overenu izjavu kupca da kupuje prvi stan za sebe, odnosno za sebe i određene članove njegovog porodičnog domaćinstva na obrascu IKOS-PPAP, kao i druge dokaze iz kojih proizlazi da su ispunjeni uslovi za oslobođenje po tom osnovu koje mu je pružio kupac prvog stana. Takođe je neophodno dostaviti original ili overenu kopiju ugovora o kupoprodaji stana. Pored navedenog, neophodno je dostaviti i: – Fotokopije lične karte kupca i prodavca; – Ugovor o kupovini prvog stana može biti priložen u originalu ili kao overena kopija – Uverenje o državljansvu i izvod iz matične knjige rođenih kupca – Uverenje o prebivalištu kupca (vadi se u nadležnoj jedinici MUP-a) – Dokaz o vlasništvu nekretnine na ime prodavca – na koji način je stečena nepokretnost – Uverenje poreske uprave da niste plaćali porez na imovinu na vaše ime od 01.07.2006. – Ukoliko nije u kupoprodajnom ugovoru naznačeno, potrebna vam je i izjava prodavca da možete u njegovo ime podneti prijavu poreskoj upravi. – Ukoliko imate članove domaćinstva sa kojima živite i delite troškove života, bilo da je u pitanju supružnik, roditelj, usvojitelj, biološka ili usvojena deca, za svakog člana podnosite uverenje o državljanstvu i izvode iz matične knjige rođenih. – Za supružnika vam je potreban i izvod iz matične knjige venčanih. – Za svakog punoletnog člana podnosite fotokopiju lične karte, uverenje o prebivalištu kao i uverenje iz poreske uprave da član domaćinstva nije obveznik poreza na imovinu od 01.07.2006. pa do dana overe o kupoprodaji nekretnine. Na osnovu prikupljenih podataka, poreski organ će doneti odluku o plaćanju ili oslobađanju od plaćanja poreske obaveze po osnovu kupovine prvog stana. Ceo postupak pred nadležnom Poreskom upravom za oslobođenje od plaćanja poreza na prenos apsolutnih prava, u mnogome će biti olakšan uz asistenciju stručnog pravnog tima naše agencije, Metropolitan Real Estate.
